در مراحل اولیه هر کسب و کار، عاملی که شرکت را به سمت رشد سوق میدهد عمدتاً تابعی از فلسفه فکری، اهداف و اقدامات بنیان گذاران آن است. در این مرحله اهداف مدیریتی کاملاً روشن بوده و مدل رشدی شرکت متشکل از چندین مانور ساده کسب و کار خواهد بود. با رشد کسب و کار و رسیدن آن به مراحل پیشرفته تر در چرخه عمر خود، مانورهای پیشین دیگر کاربرد نداشته و رشد بیشتر منوط بر به کار گیری استراتژیهای پیچیدهتر و تشکیلات قویتر است. در این مقاله در خصوص نظریه های رشد کسب و کار که به شما در توسعه تجارتتان یاری میرسانند صحبت میکنیم.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که مدل مورد استفاده در توسعه تجارت باید رویکردی روشمندانه داشته و در هر دو سطح داخلی و خارجی اعمال گردد. همچنین این مدل باید منابع در دست و جایگاه کسب و کار شما در بازار را نیز مد نظر قرار دهد. استراتژی رشدی که برمیگزینید میتواند به شکل تغییر ساختار کسب و کار، مشارکت و یا صرفاً استفاده از اهرمهای بازارایابی اعمال گردد. در ادامه ۵ استراتژی اصلی رشد یا به عبارتی بهترین نظریه های رشد کسب و کار را که سنجههای کلیدی کسب و کار شما را تشکیل میدهند معرفی میکنیم. شما میتوانید بر مبنای وسعت و قابلیتهای شرکت خود از تلفیقی از چند مورد از این استراتژیها و یا تمامی آنها در کسب و کار خود استفاده کنید.
۵ نظریه اصلی رشد کسب و کارها
۱- نفوذ در بازار
نفوذ در بازار بنیادیترین مورد در میان نظریه های رشد کسب و کار است و در تمامی مدلهای کسب و کار کاربرد دارد. شما با عرضه کالا یا خدمات خود وارد بازاری میشوید که مملو از رقبا و حریفان با سابقه است. بنابراین، برای این که بتوانید بیزینس خود را توسعه داده و سهمی در بازار به دست آورید، بایستی خود را از رقیبانتان متمایز کنید. یک راه دستیابی به این تمایز این است که محصولتان بهتر از تمامی نمونههای مشابه به نیازهای بازار پاسخ دهد. این به آن معنی است که شما قادر به ارائه ارزشی منحصر به فرد به مشتریان خود بوده اید. این ارزش پیشنهادی همچنین میتواند به شکل استراتژی رهبری هزینه عرضه گردد. مثال این مورد زمانی است که شما محصول خود را با کمترین قیمت در بازار به فروش میرسانید تا به این ترتیب پایگاهی از مشتریان برای خود کسب کنید. اقدام دیگر آن است که با بخش بندی بازار و تمرکز بر نیچ مارکتینگ (عرضه به بخش کوچک و بهخصوصی در بازار) کم کم راه خود را به سوی کسب و کار در ابعاد وسیع تر باز کنید.
۲- گسترش مخاطبان
یکی از نظریه های رشد کسب و کار و تکنیکهای کلیدی در جذب مشتری، عرضه محصولتان به خارج از مرزهاست. اگر احساس میکنید بازار فروش کنونی تان اشباع شده است، شاید بهتر باشد مقاصد جغرافیایی تازه ای را در نقشه بیابید. اشباع جایگاهتان در بازار موجب میشود که رقابت سخت و نابرابری میان شما و رقیبانتان شکل گرفته و رشد کسب و کارتان سیر آهسته تری را اتخاذ کند. این در حال است که با گسترش محصولتان به شعب دیگر در شهرها و یا حتی کشورهای دیگر میتوانید مشکل اشباع بازار را دور بزنید. شما میتوانید این کار را از طریق مشارکت با توزیع کنندگانی که از کانالهای تجاری مطمئنی برخوردارند انجام دهید. این توزیع کنندگان محصول شما را در بازارهای دیگر و میان مشتریان جدید عرضه میکنند. به علاوه، در مورد شرکتهای با سابقه و با شهرت گسترده میتوان از دیگر استراتژیهای به کار رفته در نظریه های رشد کسب و کار نیز بهره برد. اگر برند مشهوری دارید میتوانید با دادن گزینههای حق امتیاز به کارآفرینان، با خطری به مراتب کمتر وارد بازار تازه شوید. این بازارهای تازه، خصوصاً مواردی که در خارج از کشور پایگاه دارند، کسب و کار شما را با مشکلات و مخاطراتی چون نا هم خوانی فرهنگی و تفاوت در عادات و نحوه مدیریت رو به رو ساخته و نیازمند آن خواهند بود که مرتباً در خصوص جامعه هدف خود مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری درباره نحوه رفتار آنها به دست آورید. تنها در این صورت خواهید توانست محصول خود را در بازار تازه تثبیت کنید. شناخت جامعه هدف و عوامل فرهنگی و روان شناختی دخیل در فرآیند تصمیم گیری مشتریان میتواند به شما سرنخهای مهمی در اداره کسب و کارتان بدهد.
۳- گسترش خط تولید
یکی دیگر از نظریه های رشد کسب و کار، گسترش خط تولید است. کسب و کارهای کوچک و متوسط عمدتاً این کار را از طریق ایجاد تغییراتی در خط تولید اصلی خود انجام میدهند و به این ترتیب میتوانند به حجم گسترده تری از مخاطبان دست پیدا کنند. اقدامات عملی که در این مسیر پیشنهاد میشوند متعددند. شما میتوانید برای بخش لوکس کسب و کار خود عضویت ویژه تعریف کنید. هم چنین میتوانید محصول دیگری را که در کنار محصول اولیه تان کاربرد دارد معرفی کنید و یا در جمعیت خریداران و مشتریان خود تغییراتی را اعمال کنید. گسترش خط تولید موجب میشود بتوانید با آزادی عمل بیشتری به عرضه محصول خود بپردازید. همچنین از این طریق میتوانید رابطه عمیق تری با مخاطبان خود برقرار کنید. محصول تازه جامعه هدف کوچکتری را هدف قرار داده و به شما این امکان را میدهد که به صورت موردی و فرد به فرد با مشتریان خود تعامل کنید. شما میتوانید این روش را به تنهایی یا در کنار سایر مدلهای رشد کسب و کار به کار ببرید.
۴- نظریه های رشد کسب و کار - تنوع بخشی در محصول و بازار
تنوع بخشی جزو استراتژیهای رشد با ریسک بالا در نظر گرفته میشود. با این حال در صورتی که به درستی به کار رود میتواند بار مثبت زیادی به مدل تجاری شما بیافزاید. در این روش شما مستقل از تجارت اصلی خود یک محصول جدید را به مشتریان تازه عرضه میکنید. این رویکرد که جزو مهمترین نظریه های رشد کسب و کار نیز است، نیازمند مطالعه و تحقیق فراوان بوده و تعهدات مالی زیادی را میطلبد. برای تنوع بخشی به محصول و بازار خود باید با احتیاط عمل کنید. چرا که پاسخ بازار همواره مطابق با پیش بینیهای شما نخواهد بود. علاوه بر آن این روش نیازمند سرمایه گذاری در حوزه زیرساختارها و تأمین نیازهای کارکنان است. از تنوع بخشی عمدتاً در مدلهای رشد مربوط به شرکتهای با سابقه تر استفاده میشود. این شرکتها از قبل جایگاه محکم خود را در بازار اصلی به دست آورده و با خطر شکست زیادی مواجه نیستند. یک اقدام دیگر در راستای تحقق اهداف این گروه از نظریه های رشد کسب و کار، ادغام و مشارکت با شرکتهای دیگر است.
۵- ادغام و مالکیت
دسته دیگر از نظریه های رشد کسب و کار تحت عنوان ادغام و مالکیت مطرح میگردند. استراتژی ادغام و مالکیت متشکل از گامهای استراتژیک پیچیده و متعددی بوده و نیازمند آن است که درک بسیار روشنی از اهداف و منابع خود داشته باشید. بسیاری از کسب و کارهای متوسط و بزرگ با استفاده از این روش درصدد توسعه و گسترش بازار فروش خود، جمع کردن منابع یا کسب جایگاهی عمده در بازار هستند. شرکتها با ادغام با یکدیگر همکاریهای استراتژیک ارزشمندی تشکیل داده و از طریق تغییرات ساختاری کارآیی خود را بهبود میبخشند. هم چنین ادغام شرکتها موجب میشود که منابع و بازارهای جدیدی به دست آیند. این رویکرد عمدتاً مختص به شرکتهای بزرگ تر بوده که در آنها سرمایه گذاری قابل توجه و ریسک ضرر و زیان پایین است.
کدام یک از نظریه های رشد کسب و کار برای شما مناسب تر است؟
مدلی که برای کسب و کار خود بر میگزینید باید با تلفیقی از استراتژیهای هم راستا با اهدافتان به دست آید. تعداد استراتژیهایی که در مدل خود به کار میبرید تابعی از میزان بلوغ کسب و کار، منابع و سرعت رشد دلخواهتان خواهد بود. باید دقت داشته باشید که سرعت رشد کسبوکار خود را با امکانات موجود تنظیم کنید. در مورد کسب و کارهای کوچک تر، باید بر روشهای مقرون به صرفه مانند عرضه محصولات منحصر به فرد، نیچ مارکتینگ و اتخاذ مسیرهای جدید بازاریابی بسنده کنید. هر چه کسب و کارتان بالغ تر و توسعه یافته تر گردد، گزینهها و نظریه های رشد کسب و کار پیش رویتان بیشتر خواهند بود. در این زمان باید احتیاط بیشتری را به کار ببندید. برداشتن قدمهای بزرگ در این مرحله ریسک بالایی را به دنبال دارد و بنابراین باید برای پیشبرد مسیر خود تحقیق و برنامه ریزی را در اولویت کار قرار دهید. نظریه های رشد کسب و کار در طی کردن مسیر موفقیت یک بیزینس حیاتی بوده و بنیان گذاران شرکتها برای استفاده از این استراتژیها باید تلاش دائم را سرلوحه کار خود قرار دهند. برنامه ریزی و چیدمان استراتژیک از لوازم ضروری برای قدم گذاشتن به مسیر توسعه کسب و کار به شمار میآیند.
دیدگاهتان را بنویسید