استراتژی های مقیاس پذیری داخلی و خارجی
هیچ‌کس با هدف شکست در میانه راه، کسب و کار راه اندازی نمی کند. کسی نمی‌خواهد که کسب و کارش تا ابد کوچک باقی بماند. هر کارآفرینی دوست دارد که استارتاپ یا کسب و کارش با هزینه‌ای کم به رشد و درآمد چندبرابری دست پیدا کند. اگر شما هم چنین چیزی می‌خواهید، باید روی مقیاس پذیری مدل کسب و کار خود کار کنید.
اجازه دهید صحبت را با یک مثال کوچک پیش ببریم.
یک کسب و کار کوچک را در نظر بگیرید که قرارداد جدیدی امضا می‌کند، افراد بیشتری را برای خدمات رسانی به مشتریان استخدام می‌کند. به علاوه، این شرکت در می‌یابد که درآمد به دست آمده از مشتریان جدید، نسبت به مخارجی که دارد کاملاً متناسب است. در چنین شرایطی می‌توان گفت که این کسب و کار رشد کرده است؛ اما اسکیل در آن رخ نداده است. برای بسیاری از کارآفرینان این سطح از رشد کافی است؛ اما اگر می‌خواهید روی مقیاس پذیری مدل کسب و کارتان تمرکز کنید، این میزان رشد کافی نیست.
مقیاس پذیری یکی از مهمترین فاکتورهایی است که کارآفرینان هنگام راه‌اندازی کسب و کار جدید باید به آن توجه کنند. به صورت کلی می‌توان گفت که رشد کسب و کار موفق به یک بیزینس مدل مقیاس پذیر بستگی دارد که قادر به افزایش میزان سود در طول زمان است.
کسب و کار مقیاس پذیر
در گذشته، تا حدود 10 سال پیش، رکورد با ارزش‌ترین شرکت‌ها از نظر سرمایه بازار دست کسب و کارهای قدیمی و با سابقه بود. از اوایل سال 2019، با ارزش‌ترین کمپانی‌ها در سراسر جهان، شرکت‌هایی با پلتفرم دیجیتال مانند مایکروسافت، اپل، آمازون، گوگل و فیسبوک محسوب می‌شوند. چرا این شرکت‌ها توانستند در چنین زمان کوتاهی به اوج برسند؟ به دلیل مقیاس پذیری مدل کسب و کارشان.
سرمایه‌گذاران دریافتند که مقیاس‌پذیری، رشد سریع را ممکن ساخته و امکان افزایش میزان سود را فراهم می‌کند. اگر به نمودار رشد کسب و کارهایی با بیزینس مدل مقیاس پذیر نگاه کنید، می‌بینید که این کسب و کارها رشدی ثابت با شیب نموداری نسبتاً زیاد دارند و حتی می‌توانند به صورت نمایی رشد کنند.
سوال اساسی این است که مقیاس پذیری مدل کسب و کارها چگونه محقق می‌شود؟
افراد مختلف نظرات متعددی راجع‌به مفهوم مقیاس پذیری مدل کسب و کارها دارند. برخی آن را به گسترش کسب و کار به مناطق و کشورهای دیگر تعبیر می‌کنند. عده‌ای از امکان تکرارپذیری مدل کسب و کار صحبت می‌کنند. گروهی دیگر نیز به کاهش هزینه‌های تولید، در عین گسترش حجم تولید و پایگاه مشتریان اشاره می‌کنند. از اجماع تمام این موضوعات و فاکتورهای مؤثر بر مقیاس پذیری، به مقیاس پذیری داخلی و خارجی می‌رسیم.
مقیاس پذیری داخلی بر پیکربندی طراحی مدل کسب و کار، منابع و همکارها تمرکز دارد. مقیاس پذیری خارجی محیط کسب و کار از جمله مشتریان و بازار را هدف قرار می‌دهد. مقیاس پذیری داخلی نشان می‌دهد که مدل کسب و کارتان تا چه حد قادر است پایگاه مشتریان و فروش خود را در کوتاه‌مدت و با هزینه پایین گسترش دهد. مقیاس‌پذیری خارجی نیز میزان کارآمدی محیط کسب و کارتان برای افزایش مشتریان و فروش را بررسی می‌کند.
برای اینکه مقیاس پذیری مدل کسب و کار به معنای واقعی برایتان محقق شود، باید به هر دو بعد به یک اندازه توجه کنید. اکنون باید بدانید که چه عواملی مقیاس پذیری داخلی و خارجی را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟ چگونه می‌توان زمان طراحی مدل کسب و کار به این مقیاس پذیری دست یافت؟ برای یافتن پاسخ این سوالات در ادامه مطلب همراه ما باشید.
استراتژی‌های ارتقای مقیاس پذیری داخلی
همانطور که در بالا اشاره کردیم، مقیاس پذیری مدل کسب و کار دارای دو بعد داخلی و خارجی است که هر یک به یک اندازه برای اسکیل شرکت شما اهمیت دارند. هر دو مقیاس پذیری داخلی و خارجی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند. به کار گیری انواع استراتژی هایی که در ادامه به آنها اشاره می شود، می‌تواند در بهبود اسکیل داخلی کسب و کار شما مؤثر باشد.
بهره بردن از منابع خارجی
تا به امروز بهترین نمونه مقیاس پذیری مدل کسب و کار مربوط به پلتفرم‌های دیجیتالی بوده است که از منابع خارجی استفاده کرده اند.
برای مثال، استفاده Uber از ماشین‌ها و راننده‌ها، استفاده Local Motors از مهندسان و طراحان محصول یا استفاده Android از توسعه دهندگان نرم‌افزار و تولیدکنندگان موبایل. یکی از دلایلی که استفاده از منابع خارجی ابزاری قدرتمند به حساب می‌آید این است که همواره منابع موجود بیرون از شرکت شما بیشتر از منابع موجود در آن است. دلیل دیگر این است که با استفاده از دیگر محصولات و منابع، میزان هزینه‌های بالادستی‌تان کاهش پیدا می‌کند.
دیجیتالی کردن و اتوماتیک سازی
یکی دیگر از مهمترین استراتژی ها برای مقیاس پذیری مدل کسب و کار، دیجیتالی کردن و اتوماسیون است. تا زمانی که کسی نتواند رباتی برای کوتاه کردن مو اختراع کند، یک آرایشگاه نمی‌تواند به اندازه یک کمپانی نرم‌افزاری مقیاس پذیر شود. اتوماتیک کردن فرایند تولید باعث به صرفه شدن فرایند اسکیل می‌شود. امروزه می‌توانید اتوماسیون را در هر جایی مشاهده کنید.
برای مثال، Uber از قیمت‌گذاری پویا استفاده می‌کند. برای همین است که زمانی که ساعت 3 شب اوبر می‌گیرید، میزان کرایه آن دو یا سه برابر خواهد بود. هر روزه میزان کارهایی که امکان اتوماتیک سازی آنها وجود دارد بیشتر می‌شود. برای این کار باید از خود بپرسید چگونه می‌توان از الگوریتم‌های مختلف برای اتوماتیک کردن فرایند تصمیم‌گیری استفاده کرد؟
توسعه و نظارت بر چرخه رشد
مقیاس پذیری مدل کسب و کار برای هر شرکتی نیازمند یک چرخه رشد کارآمد است که از آن تحت عنوان چرخ پرواز (flywheel) نیز یاد می‌شود. زمانی که دارید یک کسب و کار جدید طراحی می‌کنید، باید به دقت لوپ‌های بازخورد مثبت را توسعه دهید. از این طریق می‌توانید فروش خود و به طبع پایگاه مشتریان و سود خود را افزایش دهید.
این موضوع به ویژه زمانی صادق است که درباره پلتفرم‌های چند جانبه صحبت می‌کنیم. منظور از پلتفرم چند جانبه پلتفرم‌هایی که است که دو نوع مشتری را جذب می‌کنند؛ برای مثال، جذب میزبانان و مهمانان در Airbnb. لازم به ذکر است که توسعه یک چرخه رشد کسب و کار مناسب تنها منحصر به پلتفرم‌های دیجیتال نیست. در سال 1975 کمپانی برجسته والت دیزنی از اهمیت بازخورد مثبت بین فیلم‌ها، موسیقی، سریال‌ها، مجله‌ها، کتاب‌ها و دیزنی‌لند آگاه بود و از آن برای گسترش پایگاه مشتریان و افزایش درآمد استفاده کرد.
یافتن افراد ایده‌آل برای اسکیل
افراد مختلف ارزش‌ها، نیازها و ویژگی‌های مختلفی دارند و برای مقیاس پذیری مدل کسب و کار باید به همه آنها توجه کنید. زمانی‌که با سرمایه‌گذاران صحبت می‌کنید و می‌پرسید که مهمترین فاکتور برای موفقیت یک کسب و کار چیست؟ بازار، مدل کسب و کار یا تیم؟ پاسخ آنها به احتمال زیاد تیم خواهد بود. تیمی که با آن کار می‌کنید، مهمترین منبع شما برای اقدامات و ریسک‌های جدید خواهد بود. هر شخصی برای اسکیل کسب و کار مناسب نیست.
در صورت داشتن هر گونه سوال یا ابهام فرم درخواست مشاوره را پر کنید.
6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
متشکر از مطلب ارزشمندی که گذاشتید.
با اتوماسیون کردن فرآیندها و انعطاف پذیر کردن ساختار، شرکت مقیاس پذیر میشه؟ این یعنی آماده برای تولید انبوه؟
سلام
وقت بخیر
بله دقیقا
مقیاس پذیری یا scalability کسب و کار در واقع آماده سازی آن برای اسکیل است. برای این منظور باید فرآیندها اتوماتیک بشه، انعطاف پذیری در همه زمینه ها در کسب و کار اتفاق بیفته و تیم مناسب در نظر گرفته بشه. در این صورت کسب و کار آسانتر، سریعتر و ارزانمتر می تواند اسکیل کند و با ثابت بودن یا رشد خطی هزینه ها درآمدها به صورت نمایی رشد خواهد داشت.
سلام، سپاس از محتوای عالی این مطلب
ممنون می شم بگید مبنای استراتژی های مقیاس پذیری چیه؟
سلام جناب نظری عزیز،
وقت بخیر.
خوشحالیم مقاله برای شما مفید بوده است.
مبنای اصلی استراتژی های مقیاس پذیری، مدل کسب و کار مقیاس پذیر است.
موفق باشید.
سپاس از شما عالی بود.
سلامت باشین
ممنون همراهمون هستین