افزایش چابکی کسب و کارها
امروزه بسیاری از شرکتها در صنایع مختلف درصدد حرکت به سمت روش توسعه نرم‌افزاری چابک (Agile Software Development) می‌باشند. عده زیادی از این شرکتها ظاهر چابک – به همراه اتاق جلسات روشن و واضح و گردهمایی‌های روزانه – دارند، اما تاکنون و در عمل به موفقیت چندانی دست نیافته‌اند. به نظر می‌رسد که افزایش چابکی سازمان دشوارتر از آن است که شرکتها تصور کرده‌اند.
در شرکت‌های نوپایی که رویکرد چابکی عمدتا در آنها به کار گرفته می‌شود، تیم توسعه در مرکز کسب و کار قرار دارد. بنابراین تعهد، همکاری دائمی و هماهنگی به صورت طبیعی نمود پیدا میکنند. در هر صورت، یکپارچه کردن تیم‌های چابک مستقل و چندمنظوره با سلسله‌مراتب شرکت‌های بزرگ کار آسانی نیست. با این وجود، بعضی از شرکت‌های بزرگ سعی دارند با نحوه کارکرد این روش آشنا شوند. این شرکتها به جای استفاده از شیوه‌های مختص به خود، از اصول عمومی این روش بهره برده و توجه خاصی را به ادغام تیم‌های چابک با بقیه سازمان معطوف می‌دارند و با بهره‌گیری از این رویکرد سعی در افزایش چابکی سازمان دارند.
زمانی که شرکت‌های بزرگ به خوبی بتوانند از رویکرد چابکی استفاده کنند، نتایج چشمگیر خواهند بود. این امکان وجود دارد که کارآیی آنها تا سه برابر افزایش پیدا کند. مشارکت کارکنان نیز به شدت افزایش خواهد یافت. همچنین محصولات جدید را می‌توان به جای بازه‌های سه‌ماهه در مدت زمان چند هفته یا ماه معرفی کرد. سرعت نوآوری بالا خواهد رفت و در همان حال میزان نقایص و دوباره‌کاری کاهش می‌یابد. تیم توسعه یکی از بانک‌ها پس از یک سال استفاده از روش چابک قادر بود ارزش به دست آمده به ازای هر دلار را تا ۵۰% بیشتر کند و در همان حال، زمان مورد نیاز برای توسعه اهداف را نصف کرده و مشارکت کارکنان را تا یک سوم بیشتر کند.
با افزایش کیفیت نرمافزار و بهبود پاسخگویی فرآیندهای کسب و کار، برخی از شرکتها از اصول رویکرد چابکی برای فعالیت‌هایی غیر از توسعه نرم‌افزاری استفاده میکنند. افزایش چابکی سازمان در این شرکتها می‌تواند به ابزاری برای پیشرفت دائمی تبدیل شود.
موفقیت در بکارگیری رویکرد چابکی در مقیاس بزرگ پنج استراتژی دارد که در ادامه بررسی می‌شود.
۱.این فرآیند از رده‌های بالا شروع می‌شود.
تغییر و تحول نیازمند حمایت رده‌های بالا میباشد. مدیران ارشد باید به شیوه‌های فعال در تصمیمات بنیادین در مورد اهداف تجاری افزایش چابکی سازمان و موانع فرهنگی و دلایل ریشه‌ای بازدارنده موفقیت شرکت کنند. بدون چنین تعهدی، روش‌های سنتی مورد استفاده در مواردی مانند تخصیص سرمایه، فرآیندهای مربوط به منابع انسانی و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری باعث افت چابکی خواهند شد. به همین دلیل است که مدیران تجاری – نه تنها فناوری – باید متعهد و پاسخگو باشند.
تغییر و تحولات چابکی نسبت به تغییرات دیگر تفاوت‌هایی دارند: رهبران باید مدیریت را به گونه‌ای متحرک سازند که در جهات جدید نیز حرکت کنند. سرعت بالا و بهره‌گیری از روش‌های چندمنظوره می‌تواند بسیاری از عوامل اجرایی را با مشکلاتی روبرو کند. بدون حمایت محکم و مداوم از جانب مدیران ارشد، بسیاری از عوامل اجرایی و اعضاء تیم به سمت هنجارهای قبلی بازخواهند گشت. مدیرعامل یکی از بانک‌های بزرگ اروپایی اظهار داشته است که قصد دارد سازمان آنها به عنوان یک شرکت فناوری عمل کند که با محصولات مالی سر و کار دارد.
به همین صورت، توسعه مداوم در تمامی نمونه‌ها بسیار مشکل خواهد بود، اما بازخورد مداوم در میان توسعه‌دهندگان و مدیران اجرایی باید به یک هنجار تبدیل شود. ارائه محصولات جدید می‌تواند از طریق ایجاد قابلیت‌های مرتبط و گسترش اصول چابکی در تمامی سازمان مزایای زیادی به همراه داشته باشد.
۲. برای پرواز به خلبان نیاز خواهید داشت!
در سازمان‌های بزرگ، تعیین میزان کارآیی رویکرد چابکی و تطابق آنها با اصول سازمان به عوامل اجرایی مناسب نیاز دارد. چنین افرادی برای سازگاری شرکت با چابکی بسیار حیاتی می‌باشند.
به عنوان مثال، در فرآیند اسکرام، مالک هر محصول مسئول ایجاد رابطه و تعامل در میان توسعه‌دهندگان و مشتریان میباشد. این نقش نیازمند ترکیب مهارت‌های فنی و تجاری با دقت فراوان میباشد. شرکتها ممکن است حتی از دو یا سه نفر به صورت جمعی در این نقش استفاده کنند، تا زمانی که سازمان افرادی را توسعه می‌دهد که از مهارت‌های لازم برخوردار هستند.
به همین صورت، توسعه مداوم در تمامی نمونه‌ها بسیار مشکل خواهد بود، اما بازخورد مداوم در میان توسعه‌دهندگان و مدیران اجرایی باید به یک هنجار تبدیل شود. ارائه محصولات جدید می‌تواند از طریق ایجاد قابلیت‌های مرتبط و گسترش اصول چابکی در تمامی سازمان مزایای زیادی به همراه داشته باشد
۳. نقطه اوج تغییرات سازمان را مدیریت کنید.
پس از مرحله آزمایشی باید اقداماتی را به منظور اجتناب از تنش‌های ناخواسته صورت داد: زمان آن رسیده است که مسئله چابکیرا وارد سازمانی کنیم که از لحاظ نظری آماده پذیرش آن است، اما از لحاظ عملی با مشکلاتی روبرو میباشد.
فرآیندهای مربوط به منابع انسانی مانند مدیریت عملکرد ممکن است برای بکارگیری تیم‌های چندمنظوره مناسب نباشند. در این موارد، عملکرد تیمی – نه فردی – در درجه اول اهمیت قرار دارد. افزایش چابکی سازمان قطعا هزینه‌هایی به همراه خواهد داشت، حتی اگر رویکرد چابکی در نهایت کم‌هزینه‌تر از فعالیت‌های توسعه‌ای سنتی باشد. این امکان وجود دارد که زیرساخت IT سازمان به دلیل دوره‌های زمانی طولانی برای یکپارچه‌سازی و بکارگیری مداوم روش‌های نوین مناسب نباشد. به علاوه، ممکن است تیم‌های توسعه‌ای قدیمی رنجیده‌خاطر شوند و فعالیت‌های خاصی را از چرخه خارج کنند.
این‌ها همه در میان نگرانی‌های فناوری و سازمانی جای دارند که خودبخود حل نخواهند شد. مدیران اجرایی باید به شیوه‌ای فعال فرآیند یکپارچه‌سازی را مدیریت کنند و بدین ترتیب، کسب و کار به احتمال بسیار بالا باید هزینه‌هایی را صرف آموزش و توسعه افراد کند تا فرهنگ و رفتار کاری مناسب به دست آید.
۴. مشغول ارزیابی باشید، اما چیزهای درست را ارزیابی کنید!
هدف نهایی افزایش چابکی سازمان، بهبود عملکرد کسب و کار میباشد. بنابراین، معیار نهایی باید به عملکرد تجاری ربط داشته باشد. اگر هدف پروژه چابکی یک بانک کاهش تعداد کسانی باشد که نرمافزار انتقال اعتبار را ترک میکنند، پس معیار نهایی باید تعداد افراد ترک‌کننده باشد. اما به منظور بهبود کسب و کار، شرکتها باید کارآیی، امنیت، پیچیدگی و اندازه نرمافزار را نیز مد نظر قرار دهند.در واقع همه‌ی معیارها نباید کمی باشد و شاخص‌های کیفی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
ابزارهای ارزیابی نرمافزار در اینجا وارد صحنه می‌شوند. این ابزارها به شرکتها اجازه می‌دهند پیشرفت‌های کارآیی و کیفی برآمده از توسعه چابکی و همچنین عملکرد تیم‌های مختلف را به صورت تجربی نشان دهند.
۵.هیچگاه تسلیم نشوید.
توسعه چابکی در سازمان فرآیندی میباشد که دائما در حال پیشروی است و به یک بازه زمانی خاص محدود نمی‌شود. افزایش چابکی سازمان به نظارت دائمی احتیاج دارد تا این اطمینان به دست آید که عملکرد مناسب بوده است. شرکتها باید اصول چابکیرا با دقت هرچه بیشتر وارد سازمان خود کنند. راه‌های زیادی برای اطمینان حاصل کردن از کارآیی روش چابکی وجود دارند. به عنوان مثال، بسیاری از شرکتها تیم‌هایی متشکل از مدیران پروژه‌های مختلف مرتبط با توسعه چابکی را به وجود می‌آورند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند
رویکرد چابک در اصل به دنبال ایجاد زمینه‌ای مناسب میباشد تا افراد – مخصوصا توسعه‌دهندگان – بتوانند بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارند. از این روش عمدتا به عنوان یکی از شیوه‌های نوشتن نرمافزار یاد می‌شود، اما در نهایت باید آن را به عنوان روشی برای اداره و ارتقاء مداوم کسب و کار بدانیم.
تیم تولید محتوای گروه مشاوران غزال
این مقاله به کوشش گروه مشاوران غزال تولید شده است. تک‌تک ما تلاش داریم اثری مثبت بر روی کسب و کارها داشته باشیم.
